Η Γενίκευση της Συναισθηματικής Αγωγής εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος

Είναι σημαντικό το συναίσθημα τόσο ως προς την αναγνώρισή του και την καλλιέργειά του, όσο και ως προς την έκφρασή  του, να αποτελεί τομέα ανάπτυξης και από τους γονείς.

Στο σύνδρομο Asperger η ενσυναίσθηση, δηλαδή, η αυθόρμητη ικανότητα ‘’να μπαίνω στη θέση του άλλου «απουσιάζει»¹ όμως, αποτελεί αδιαμφισβήτητα,  αντικείμενο διδασκαλίας της οποίας τα αποτελέσματα έχουν διαπιστωθεί και παρατηρηθεί στην παιδαγωγική και θεραπευτική πράξη². Επιδιώξτε με συχνότητα να εγείρετε συζητήσεις που αφορούν τα συναισθήματα, τα δικά σας και των άλλων.

Διδάξτε την ενσυναίσθηση, χρησιμοποιώντας παραδείγματα και αντιπαραβάλλοντας στο παιδί με σύνδρομο Asperger,  τις αρνητικές συναισθηματικές επιπτώσεις της εκάστοτε εκδηλούμενης ακατάλληλης συμπεριφοράς για τον αποδέκτη της, με αυτές που θα είχε, για το ίδιο, σε ανάλογη περίπτωση. Επομένως για την αναγνώριση των συναισθημάτων και την καλλιέργειά τους δώστε έμφαση στην συζήτηση, την επικοινωνία και την επεξήγηση διάφορων κοινωνικών περιστάσεων της ζωής³. Ενας άλλος ενδεδειγμένος τρόπος διδασκαλίας της ενσυναίσθησης θα ήταν να  διαμορφώσετε υποθετικά σενάρια και υποθετικούς ρόλους  δηλαδή  διάφορες υποθετικές κοινωνικές  συνθήκες  όπου με τη χρήση της τεχνικής του role playing (Παιχνίδι ρόλων) διδάσκετε με παιγνιώδη,  αυθόρμητο   και βιωματικό τρόπο σε «ζωντανό και αναπαραστασιακό κλίμα», τις εκάστοτε κατά κοινωνική συνθήκη επιθυμητές  και κατάλληλες συμπεριφορές ως απόρροια της ενσυναισθητικής ικανότητας.

Επιλέξτε ή δημιουργήστε εσείς οι ίδιοι,  κοινωνικές ιστορίες. Η κοινωνική ιστορία ως μέθοδος καταλήγει  σε ένα σύντομο σχετικά απλό κείμενο με ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που περιγράφει καταστάσεις, γεγονότα, πολιτισμικές αντιλήψεις ή κοινωνικές δεξιότητες, με τέτοιο τρόπο που  προάγεται τελικώς  η επικοινωνία και η κοινωνική κατανόηση τόσο των ατόμων στο φάσμα του αυτισμού όσο και εκείνων στην τυπική ανάπτυξη, σε ισότιμη βάση⁴. Το  θέμα της κοινωνικής ιστορίας μπορεί να αντληθεί απο το  ρεπερτόριο των βασικών συναισθημάτων χαρά, λύπη , άγχος, φόβος ή απο κάποιο άλλο συναίσθημα που προκύπτει απο κάποιο συνδυασμό των βασικών

Φυσικά, δε θα πρέπει να παραληφθεί απο τoν υποστηρικτικό και παιδαγωγικό ρόλο του γονέα, στη συναισθηματική αγωγή, η έμπρακτη βιωματική του διδασκαλία με συμπεριφορές απο τον ίδιο που παραδειγματίζουν ως προς το επιθυμητές και επιδιωκόμενες συμπεριφορές.

Αποφύγετε έντονες διαφωνίες, συγκρούσεις και εντάσεις μεταξύ του ζεύγους. Για την επίλυση αυτών, προτιμήστε κάποιον χώρο μακριά απο την παρουσία του παιδιού σας.

Λειτουργήστε προστατευτικά για το παιδί σας. Το ήρεμο περιβάλλον είναι απαραίτητο για την ψυχική του ηρεμία. Μην ξεχνάτε ότι το ’’τεταμένο κλίμα’’, λειτουργεί πολύ περισσότερο αποδιοργανωτικά για τα άτομα με Asperger και η σύγχυση είναι πολύ περισσότερο παρατεταμένη και γενικευμένη.

Είναι σημαντικό είτε ως γονείς είτε ως ειδικοί να θυμόμαστε οτι μπορούμε να διδάξουμε επαρκώς την ενσυναίσθηση υπό την προυπόθεση οτι την καλλιεργούμε πρωτίστως  σε εμάς δια βίου .

Πηγές

1. Taylor, G.J. and Bagby, R.M & Parker, J.D.A. Disorders of Affect Regulation: Alexithymia in Medical and Psychiatric Illness. (1997) Cambridge Uni. Press. 

2. Rogers, CR, Lyon, HC Jr, Tausch, R: (2013) On Becoming an Effective Teacher – Person-centered teaching,psychology, philosophy, anddialogues with Carl R. Rogers and Harold Lyon London: Routledge.

3. Increasing complex social behaviors in children with autism: Effects of Peer‐implemented pivotal response training. K Pierce, L Schreibman – Journal of applied behavior analysis, 1995 – Wiley Online Library

4. Carol Gray – The New Social Story Book. Future Horizons 1994